مشکل اینجاست که تا قبل از سال 84، سازمان صنایع و معادن برای صدور مجوز کشف و بهره‌برداری از معادن ملزم به استعلام از سازمان محیط‌زیست نبود. این خلأ قانونی سبب شد تا در هر منطقه‌ای که معدنی وجود داشت اجازه اکتشاف و استخراج صادر شود.
منطقه حفاظت شده کرکس که یکی از بی‌نظیرترین مناطق کشور محسوب می‌شود در حال حاضر دستخوش تخریب‌های ناشی از همین شیوه صدور مجوز است. اکنون در این منطقه 15 معدن گرانیت فعال است که مجوز آنها قبل از سال 84 صادر شده است؛
معادنی که برای روستاهای منطقه مشکل‌آفرین شده‌اند. در این میان ساکنان روستای اوره که در 5کیلومتری نطنز و در قلب منطقه حفاظت شده کرکس واقع شده بیش از دیگران ازمشکلات ناشی از حمل‌ونقل و تردد کامیون‌های حامل سنگ رنج می‌برند؛همچنان‌که گرد و غبار، انفجار و صدای مته‌های سنگبری نه تنها روستاییان که امان حیات‌وحش منطقه را نیز بریده است.
مهندس لاهیجان زاده، مدیرکل محیط‌زیست استان اصفهان، در این باره به همشهری گفت: تا قبل از سال84 به‌دلیل نبود قانون، هیچ استعلامی از سازمان محیط‌زیست برای صدور پروانه معدن صورت نمی‌گرفت به همین دلیل معادنی که از قدیم در منطقه حفاظت شده کرکس مشغول فعالیت بودند فاقد مجوز محیط‌زیست هستند و همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
اما محیط‌زیست بنابر وظیفه‌ای که دارد معادن مشکل دار را شناسایی و با آنها برخورد می‌کند ضمن آنکه تحت هیچ شرایطی با بهره‌برداری از معدن جدید موافقت نمی‌کند.
وی درخصوص تعطیلی معادن موجود در منطقه حفاظت شده کرکس تصریح کرد: براساس قانون معادنی که از قبل مجوز گرفته‌اند تابع وزارت صنایع هستند و لغو پروانه آنها باید مراحل مختلف قانونی را طی کند.
به عبارت دیگر، شورای‌عالی معدن تنها مرجعی است که بر حسب قانون می‌تواند پروانه معادن قدیمی را لغو کند. اما مشکلی که وجود دارد این معادن با هزینه‌های بسیار سنگین راه‌اندازی شده و در نتیجه نمی‌توان به‌سادگی آنها را تعطیل کرد.
با این همه چنانچه معدنی مشکل داشته باشد پروانه آن تمدید نخواهد شد. مدیرکل محیط‌زیست اصفهان البته با اشاره به اینکه از مجموع 15 معدنی که در منطقه فعالیت می‌کنند 5 معدن مشکل دارند، خاطر نشان ساخت: با تلاش‌هایی که صورت گرفته احتمالا 3 معدن تعطیل می‌شود. علاوه براین، با پایش دائمی فعالیت سایر معادن درصورت مشاهده هر گونه تخلفی به‌شدت با آنها برخورد خواهد شد.
وی علت نارضایتی روستاییان را نزدیکی این 5 معدن به روستاها ذکر کرد وافزود: فعالیت‌های معدنی نظیر انفجار و رفت‌وآمد خودروها روی باغات اثر منفی بر جای می‌گذارد ضمن آنکه آرامش روستا را به هم می‌زند. به عبارت دیگر 90درصد شکایاتی که روستاییان از معادن دارند در حیطه محیط انسانی جای دارد نه محیط طبیعی. البته گشت محیط‌زیست به معدن‌کاران اجازه نمی‌دهد از محدوده خود خارج شوند.
لاهیجان‌زاده مشکلات ناشی از فعالیت‌های معدنی را محدود به نارضایتی روستاییان ندانست و تصریح کرد: این فعالیت‌ها غیراز آنکه باعث تخریب منطقه شده، کار حفاظت را هم بسیار دشوار کرده است به‌طوری که به‌دلیل این فعالیت‌ها، ما عملا بخشی از منطقه حفاظت شده را از دست داده‌ایم.
مشکل دیگری که وجود دارد آن است که در مواردی شکارچیان غیرمجاز در شکل و شمایل کارگران معدن به منطقه وارد می‌شوند و به شکار می‌پردازند.
منطقه‌ای بی‌نظیر
مدیرکل محیط‌زیست استان اصفهان در باره ویژگی‌های منطقه حفاظت شده کرکس گفت: این منطقه کوهستانی که 112 هزار هکتار وسعت دارد یکی از بکرترین و بی‌نظیرترین مناطق کشور محسوب می‌شود. به همین دلیل محیط‌زیست سال‌ها تلاش کرد تا سرانجام توانست این منطقه را در سال 86 با موافقت وزیر صنایع در شمار مناطق حفاظت شده قرار دهد.
منطقه حفاظت شده کرکس از نظر طبیعی، پوشش گیاهی و حیات‌وحش و گونه‌های آن منحصر به فرد است. از نظر معادن نیز بسیار غنی است.
لاهیجان‌زاده افزود: براساس مطالعات صورت گرفته تا‌کنون بیش از 256 گونه گیاهی در منطقه شناسایی شده است. از نظر حیات وحش هم، کل و بز، قوچ و میش گونه‌های غالب منطقه است.
در برخی فصول سال شماری از آهوان منطقه موته نیز به این منطقه وارد می‌شوند. از دیگر ویژگی‌های این منطقه چشمه‌های متعدد آب در کوهستان‌هاست و در نتیجه مشکلی برای تامین آب وحوش وجود ندارد.
کوچ اجباری روستانشینان
در عین حال یکی از فعالان زیست‌محیطی منطقه در تماس با همشهری گفت: ساکنان روستای اوره، از فعالیت‌های معدن‌کاران در منطقه به‌شدت آزرده شده‌اند و از آنجایی که قدرت رویارویی با صاحبان معادن را ندارند ناگزیر تصمیم به مهاجرت از روستا گرفته‌اند. بدیهی است این روستانشینان با توجه به وضعیت نامساعد مالی به حاشیه نشینی در شهرها روی خواهند آورد.
وی بیشترین نارضایتی روستاییان را تردد کامیون‌ها در طول شبانه روز و گرد و خاک ناشی از این تردد عنوان کرد و افزود: حمل‌ونقل بی‌وقفه سنگ از این معادن و گذر کامیون‌ها آرامش روستا را به کلی مختل کرده است اما در این میان آنچه باعث شگفتی است اینکه صدای بوق و تردد کامیون‌ها و مته‌های سنگبری و انفجارهای مداوم معادن تنها آرامش مردم روستا را برهم نزده که امنیت حیات‌وحش منطقه را هم از‌بین برده است ضمن آنکه این فعالیت‌ها به پوشش گیاهی منطقه هم آسیب فراوانی زده است با این حال مسئولان محیط‌زیست و منابع طبیعی هنوز مانع این فعالیت‌های مخرب نشده‌اند.
